Hương nhu tía

Tổng quan

Tên khác: É tía, é rừng, é đỏ.

Tên khoa học: Ocimum tenuiflorum L.

Họ: Bạc hà (Lamiaceae)

Mô tả

Cây thảo nhỏ cao có thể tới gần 2 m. Thân vuông, non có màu đỏ tía, có lông.

Lá mọc đối chéo chữ thập, phiến lá nhỏ hình trứng, dài 2-5 cm, rộng 1-3 cm, mép có khía răng cưa, hai mặt đều có lông.

Hoa màu tím mọc thành bông xim co ở đầu cành, xếp thành từng vòng 5-6 cái trên cụm hoa; đài hoa dài 3-5 mm; tràng hoa có cánh hơi lượn sóng ở mép; nhị 4, vượt ra ngoài tràng.

Quả bế tư, gần hình cầu, hơi dẹt, màu nâu nhạt hoặc đỏ, có đốm đen nhỏ nằm trong đài tồn tại. Toàn cây có mùi thơm.

Phân bố

Cây được trồng khắp nơi để làm thuốc.

Bộ phận dùng

Đoạn đầu cành có hoặc không có hoa (Herba Ocimi sancti). Thu hái khi cây có hoa. Phơi trong râm hoặc sấy nhẹ cho đến khô. Nếu cất lấy tinh dầu có thể dùng tươi.

Thành phần hóa học

Toàn cây có chứa tinh dầu (khoảng 0,2‑0,3% trong dược liệu tươi), gồm hai phần có tỷ trọng nhẹ và nặng hơn nước. Thành phần chính của tinh dầu thường là Eugenol (40‑50%), có khi là methyl eugenol (50-70%) tùy theo vùng địa lý.

Ngoài ra, cây còn chứa flavonoid, ocimumosid, coumarin (ocimarin), polysaccharid,…

Công dụng

Hương nhu tía được dùng trong dân gian để hạ sốt, chữa cảm, nhất là cảm nắng, say nắng, nhức đầu, đau bụng, nôn mửa. Eugenol được dùng trong nha khoa kháng khuẩn, giảm đau tại chỗ và là nguyên liệu để tổng hợp vanilin.Bồ công anh là một trong những loại cây thảo dược phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong nhiều nền văn hóa khác nhau. Tuy nhiên, việc sử dụng nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.