Nghệ vàng
Curcuma zanthorrhiza Roxb.
Curcuma zanthorrhiza Roxb.
Tổng quan
Tên khác: Nghệ rễ vàng
Tên khoa học: Curcuma zanthorrhiza Roxb.
Họ: Gừng (Zingiberaceae)
Mô tả
Nghệ là một loài cỏ cao 0,6-1m. Thân rễ thành củ hình trụ hoặc hơi dẹt, khi bẻ hoặc cắt ngang có màu vàng cam sẫm.
Lá hình trái xoan thon nhọn ở hai đầu, hai mặt đều nhẵn dài tới 45cm, rộng tới 18cm.
Cụm hoa mọc từ giữa các lá lên, thành hình nón thưa, lá bắc hữu thụ khum hình máng rộng, đầu tròn màu xanh lục nhạt, lá bắc bất thụ hẹp hơn, màu hơi tím nhạt, tràng có phiến, cánh hoa ngoài màu xanh lục vàng nhạt, chia thành 3 thuỳ, 2 thuỳ hai bên đứng và phẳng, thùy dưới hõm thành máng sâu.
Quả nang 3 ngăn, mở bằng 3 van. Hạt có áo hạt.
Phân bố
Được trồng ở khắp nơi trong nước ta để làm gia vị và làm thuốc. Còn mọc và được trồng ở các nước Ấn Độ, Indonexia, Campuchia. Lào, Trung Quốc và các nước nhiệt đới
Bộ phận dùng
Thân rễ
Thành phần hóa học
Củ nghệ có hỗn hợp chất màu vàng, phân lập được curcumin tinh khiết với hàm lượng 1,5-2%. Trong tinh dầu lá nghệ có chứa các monoterpen, phellandren, cineol, pinen
Công dụng
Trị đau dạ dày, chức năng gan kém, kinh nguyệt không đều, bế kinh, ứ máu, vùng ngực bụng đau tức, đau liên sườn dưới, khó thở, chấn thương ứ máu, viêm loét dạ dày, phong thấp, chân tay đau nhức thiếu máu ở phụ nữ sau khi sinh, giảm cholesterol trong máu, tái tạo da non, mau liền sẹo, làm gia vị