Ráy

Tổng quan

Tên khác: Hải vu

Tên khoa học: Alocasia macrorrhizos (L.) G.Don

Họ: Ráy (Araceae)

Mô tả cây

Ráy là một loại cây thân thảo cao 0.3-1.4m, có thể dài tới 5m nhưng phía dưới bò, trên đứng, dưới đất có thân rễ hình cầu sau phát triển dần thành củ dài, có nhiều đốt ngắn, trên đốt có vảy màu nâu. Lá to hình tim dài 10-50cm, rộng 8-45cm, cuống mẫm dài 15-120cm. Bông mo mang hoa cái ở phía gốc, hoa đực ở phía trên và tận cùng bằng một đoạn bất thụ. Phần dưới của mo tồn tại xung quanh các quả mọng, hình trứng màu đỏ.

Phân bố

Ráy là một cây mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta, thường ưa mọc ở rừng hay nơi ẩm thấp, còn thấy ở Lào, Campuchia, Hoa Nam Trung Quốc, Châu Úc.

Người ta thường đào cả củ ở những cây 2 hay 3 năm trở lên. Đào về rửa sạch đất cát, cắt bỏ rễ con, cạo bỏ vỏ ngoài, phơi khô hay dùng tươi. Khi chế biến thường bị ngứa tay cần chú ý (BSCKII Trần Ngọc Quế - Chủ tịch Hội Đông y Quảng Bình).

Bộ phận dùng

Củ ráy

Thành phần hoá học

Chưa thấy tài liệu nghiên cứu, chỉ mới biết trong củ ráy có tinh bột, chất gây ngứa.

Công dụng

Củ ráy chỉ mới thấy dùng trong phạm vi nhân dân. Tài liệu cổ coi củ ráy có vị nhạt, tính hàn, có đại độc (độc nhiều) ăn vào gây ngứa trong miệng và cổ họng.

Nhân dân thường dùng củ ráy để xát vào nơi bị lá han gây ngứa tấy, còn dùng làm thuốc chữa mụn nhọt, nhọt, ghẻ, sưng bàn tay, bàn chân.

Tại Quảng Tây Trung Quốc nhân dân còn dùng chữa sốt rét, thũng độc, ngứa lở mà lông rụng hết (phong đại). ngày uống 10-20g.

Đơn có củ ráy

Cao dán mụn nhọt: Một củ ráy tươi nặng chừng 80-100g, nghệ một củ chừng 60g. Củ ráy gọt sạch vỏ, giã nát nhừ cùng với nghệ, sau cho dầu vừng vào nấu nhừ, thêm dầu thông và sáp ong vào, khuấy cho tan, để nguội, phết lên giấy gián vào nơi mụn nhọt, nếu mới mọc thường tan, đã mọc rồi có tác dụng hút mủ.